Hoe geef ik dat ‘goede leven’ vorm?

Hoe geef ik dat ‘goede leven’ vorm?

In december en januari was ik er tussenuit. Ik nam maar liefst zeven weken vrij om even los te komen van het leven zoals ik dat de afgelopen tijd leefde. Naast een reislust die om de zoveel tijd niet meer te bedwingen is, had ik ook de behoefte om helemaal los te komen van werk en het dagelijkse ritme. Om in rust en zonder ‘dingen moeten’ stil te staan bij de manier waarop ik mijn leven indeelde.

Dat we ons bij Take a Step steeds meer bezig houden met trage vragen vanuit de Humanistiek en levenskunst moge duidelijk zijn, we weidden er afgelopen maand een volledig mini-magazine aan. Het vinden van een antwoord op de vraag wat het ‘goede leven’ is en hoe je dat kan vormgeven, is mega persoonlijk en precies waar de kunst van het leven volgens verschillende filosofen over gaat. ‘Waarom zou niet ieders leven een kunstwerk kunnen worden?’ aldus filosoof Foucault. Die vraag impliceert dat wij allemaal de vrijheid hebben om ons leven, enigszins, naar behoeven in te delen. Ik ervaar die vrijheid, uiteraard. Maar ik lijk hem soms ook te vergeten waardoor hij er echt even niet lijkt te zijn. Hoe zit dat dan?

Vrijheid tot vormgeven

Berlin stelt dat mensen vrijheid op twee manieren kunnen opvatten: negatief en positief. Negatieve vrijheid gaat vooral om het losmaken van invloeden, een soort domein van niet-inmenging wat te midden van die invloeden bestaat. Binnen ons privé-domein kun je invloeden van buitenaf  die je geen plek in je leven wilt geven bewust vermijden. Jij zelf bent hierbinnen de enige bepalende factor. Door bijvoorbeeld geen vaste baan te kiezen maar te freelancen organiseer ik de vrijheid om zelf te bepalen welke klussen ik aanneem en op welke dagen ik wel en niet wil werken. Positieve vrijheid gaat over de vraag waar je je naar toe wilt bewegen. Over het kiezen waartoe je je vrijheid wilt benutten. Dohmen beschrijft het als het bepalen van je eigen identiteit en oriëntatie, zodat die als richtinggevers kunnen dienen. Vrijheid tot dus.

Onder andere in gesprek met verschillende medereizigers kreeg ik die vrijheden weer helderder op mijn vizier. En dat had ik nodig. Want hoewel ik ook de voorgaande jaren zelf besliste over mijn tijd voelde het domein van niet-inmenging soms vrij klein. Door een sleur of vast stramien dat mijn persoonlijke domein binnen sluipt omdat het niet lukt om alle invloeden buiten de deur te houden. Heel simpel geïllustreerd door het niet kunnen sporten omdat ik te laat en te moe thuis kom van werk. Vooropgesteld dat ik mijn werk zeer leuk, interessant en belangrijk vind, hoeft het grootste deel van mijn leven niet over werk te gaan. Ik wil zelfs dat het over veel meer gaat dan mijn werk. Over het trainen voor een marathon die ik wil lopen bijvoorbeeld. Over veel, lekker en gezond koken. Om dat dan met iemand die ik graag wil spreken op te eten. Over veel buiten zijn en ergens langer blijven of juist eerder gaan als ik daar zin in heb. Over echt iets zien van al die steden in het land waar ik door heen reis.

Tijdens die twee maanden weg voelde ik dat domein van vrijheid, los van invloeden waar ik mezelf succesvol van had losgemaakt, dus groeien. Mijn ervaring van die positieve vrijheid werd (daarvoor of daarna?) ook weer aangewakkerd. En die nam de afgelopen maand alleen maar toe, juist toen ik weer aan het werk ging. In gesprek met collega’s en klanten over focus dit jaar en over gave projecten zoals een onderzoek naar het effect van sterke punten. Maar ook dat domein van niet-inmenging en vooral eigen invloed voelt groter. En dat komt onder andere door een opmerking van mijn lief toen ik net thuis was: ‘Je activiteiten tijdens de dag krijgen dan misschien wel een andere invulling maar daarmee geldt niet dat je beleving van de dag anders hoeft te zijn.’ Hatsakidee, die zit. En die zit nog steeds. Dit nieuwe perspectief zorgt er voor dat ik werk en al het andere in mijn leven niet meer als twee punten zie die ik met elkaar in balans moet brengen. De term ‘activiteiten’ zorgt in mijn hoofd voor de ruimte om dingen anders te plannen. Zonder er de definitie van werk of geen werk aan te geven. Waardoor ik vandaag bijvoorbeeld naar een klant ging voor een voorbereidend gesprek en daarna werkte en lunchte met een collega in diezelfde stad, gevolgd door een bezoek aan het Gemeentemuseum. En nu, thuis na sporten en zelf gemaakte soep, deze tekst in één ruk opschrijf. Kortom: een dag vol activiteiten.

Jezelf verder ontwikkelen

Een periode van loskomen door rust, zon (laten we wel wezen) en het woord ‘activiteiten’ helpt mij op dit moment om het leven vorm te geven zoals ik het graag wil beleven. Mijn drive om ook anderen te helpen om meer te doen van wat  energie oplevert is een fijne richtinggever. Bohlmeijer definieert levenskunst als ‘de balans tussen leren van onze persoonlijke geschiedenis, verbinden met wat er nu is en het vinden van nieuwe, betekenisvolle uitdagingen’. Hij stelt daarmee dat levenskunst per definitie ook gaat over jezelf verder ontwikkelen. Ik wil die uitdaging zoeken in het nog meer verenigen van al die activiteiten die ik doe. Om meer van mijn professionele kennis en kunde toe te laten op andere plekken dan bij klanten en om mijn persoonlijke gedachtes meer te ventileren in het werk.

Een eerste poging tot dat laatste voornemen, heb je zojuist gelezen. Dank!

Deze blog is geschreven door Nina Timmermans

Bronnen Ik las vandaag een nog te verschijnen blog van Ilonka over Levenskunst. Ik bezocht vandaag kunst van Rothko. Ik luisterde vandaag Iron Sky van Paulo Nutini.