Bouwen aan positief onderwijs

Take a Step bouwt samen met schoolleiders en leraren aan scholen waar:

• Collega’s meedoen en invloed uitoefenen op basis van waar zij goed in zijn en belangstelling voor hebben;
• Leraren aan het roer staan van hun professionele ontwikkeling en de regie kunnen voeren over hun werk;
• Leraren en schoolleiders samenwerken op basis van een gezamenlijke behoefte om aan een vraagstuk of probleem te werken;
• Docenten en schoolleiders met plezier naar hun werk gaan en betekenis ervaren in wat ze doen.

Zodat leerlingen onderwijs krijgen waarbinnen ze zich gezien en gewaardeerd voelen, de regie kunnen voeren over hun eigen leerproces, hun talenten kunnen ontdekken en ontwikkelen, en positieve relaties opbouwen met elkaar en hun docenten. En de school een plek is waar duurzame verbetering en vernieuwing van het onderwijs van de grond komt.

Over mij

Voor mij is het iedere dag een feest om in het onderwijs te mogen werken, omdat ik snap wat leraren en schoolleiders drijft. Ik zet mij in voor het werken aan leerzame en positieve scholen.

Het interessantst vind ik complexe verandervragen met een link naar de onderwijsinhoud. Daar ga ik op aan. Denk aan vragen als:

• Hoe maken we een schoolplan dat niet in de la belandt, maar echt richtinggevend is voor ons onderwijs de komende jaren?

• Hoe ontwerpen we met het hele team een nieuw rooster met meer bewegingsvrijheid voor docenten en leerlingen?  

• Hoe richten we een gesprekkencyclus in waarbinnen docenten zich gestimuleerd voelen om in beweging te blijven en een positieve bijdrage aan de ontwikkeling van de school te leveren?

Opdrachtgevers zeggen vaak dat ik goed ben in het creëren van beweging en het verbinden van mensen rond een gezamenlijk doel. Ook kom ik snel tot de kern van een vraagstuk of probleem, breng ik veel positieve energie en ben ik echt betrokken bij de school en de mensen. 

Mijn uitgangspunt is altijd om te zoeken naar situaties of plekken waar datgene wat je graag wilt al lukt, al is het in het klein. In 2017 schreef ik daar een boek over.

Wat mij inspireert

• Het filmfragment How to give an A van Benjamin Zander kan ik iedereen aanbevelen. Hij maakt duidelijk hoe we op totaal andere wijze naar onszelf, onze omgeving en de wereld aan kunnen kijken, waarbij het denken in mogelijkheden centraal staat.

• Een boekje wat me ook geïnspireerd heeft is Conversations worth having van Stavros en Torres. Zij schetsen een beeld waarbij verandering in een systeem vrijwel altijd start bij de gesprekken die mensen met elkaar binnen dat systeem voeren. De kwaliteit van die gesprekken is van essentieel belang.

• Een mooie toespraak vind ik The happy secret to better work, waarin Shawn Achor – oud professor op Harvard – schetst hoe geluk voorafgaat aan prestaties en niet andersom.

• Een toespraak waar ik enorm veel aan heb gehad is It’s not the critic who counts van van Brené Brown. Het is heel makkelijk om kritiek te hebben op jezelf, op iets van een ander of op een systeem. Betekenisvoller is het om te bedenken wat je zelf kunt doen om de wereld om je heen steeds een beetje beter te maken.

Contact

eefje@takeastep.nl  |  0620090813

Over mij

Het fascineert mij hoe in scholen een levendige samenwerking kan ontstaan tussen mensen, waarbij collega’s gebruik maken van elkaar kwaliteiten, nieuwe dingen uitproberen en samen vormgeven aan het onderwijs. De opvattingen van gespreid leiderschap (waar ik met Frank dit boek over schreef) en waarderend leren vind ik hierbij inspirerend. Door ervan uit te gaan dat iedereen relevante kwaliteiten bezit om invloed uit te oefenen op de school, ontstaat de ruimte om elkaar leiderschap te gunnen. Hoe dit concreet vorm krijgt onderzoek ik graag samen met schoolleiders en leraren in hun eigen praktijk.

Praktijkgericht onderzoek is hierbij mijn voorkeursinstrument, waarbij we experimenteren met nieuwe vormen van werken. Hierdoor ontstaan (weloverwogen) oplossingen en de vaardigheid nieuwe vraagstukken met elkaar aan te pakken. In samenwerkingen en als adviseur breng ik een onderzoekende houding: oordeelsvrij, nieuwsgierig en gericht op kansen voor verbetering. Ik ben er sterk van overtuigd dat samenwerken essentieel is om je professioneel te kunnen ontwikkelen en het onderwijs constant te blijven verbeteren.  

Tot september 2022 was ik als docent in de master Pedagogiek verbonden aan de Fontys Hogeschool. Daar mocht ik zelf de complexe praktijk van het onderwijs ervaren en met studenten werken aan pedagogische vraagstukken (in het onderwijs en de zorg).

Wat mij inspireert

Er zijn verschillende mensen en informatiebronnen die mij inspireren in het werk. 

• De Self-determination theory (SDT) veronderstelt dat mensen de behoefte hebben aan de beleving van autonomie, competentie en verbondenheid. De SDT inspireert mij op een fundamenteel niveau, omdat het ervan uit gaat dat ieder mens beter wil worden en een waardevolle bijdrage wil leveren aan zijn omgeving. Kort gezegd, de mens is niet lui maar proactief. Dat geeft een geheel nieuwe blik op leren en veranderprocessen.

• Het boek The Starfish and the Spider geeft op toegankelijke wijze inzicht in de kracht van organisaties zonder formele leiderschapsstucturen. Deze starfish-organisaties zijn veerkrachtiger en vernieuwender, en een aantrekkelijker leeromgeving voor medewerkers.

• In 2015 volgde ik de leergang Proceskunde van Aart Goedhart en Barbara van der Steen. Proceskunde daagt uit om processen niet te zien als ‘projecten’ met plannen en doelen, maar als een interactie tussen mensen. Als iets niet lukt is vaak een interventie in de onderlinge relatie effectiever dan nieuwe plannen en afspraken te maken.

Contact

stefan@takeastep.nl  |  0641813830

Over mij

Ik ervaar het als een voorrecht om vanuit mijn rol als adviseur bij zoveel verschillende scholen binnen te mogen kijken en mee te denken. Ik ben altijd nieuwsgierig naar hoe de visie op onderwijs en leren op een school vorm krijgt in de praktijk en zichtbaar wordt in de les en in het rooster. Hoe ziet de schoolweek eruit? Welke leeractiviteiten komt een leerling tegen, wanneer kan hij of zij zelf keuzes maken in de lesdag en wat is het ritme in de week en in het jaar? En hoe kunnen we het onderwijs zó ontwerpen dat het aantrekkelijk en betekenisvol is voor leerlingen? Elke school is uniek en voor elke school betekent dat een eigen zoektocht waar ik graag bij begeleid.

Voor mij is betekenisvol onderwijs zelf dingen ervaren, zelf doen en denken en leren met hoofd, hart en handen. Leerlingen hebben een stevige kennisbasis nodig om zelf een visie te kunnen vormen, maar ontwikkelen zich niet alleen cognitief. Onderwijs is betekenisvol wanneer leerlingen niet alleen hun interesses en capaciteiten ontdekken en ontwikkelen maar ook hun persoonlijke waarden en motieven.

Ik hanteer een gestructureerde ontwerpaanpak. Het is geen one size fits all, maar wel een aanpak met een aantal opeenvolgende fases en beproefde elementen. Een belangrijk element is dat een ontwerpproces altijd een co-creatie is. Ik deel mijn expertise maar het ontwerp is van de school zelf, waardoor het gedragen en uitgevoerd kan worden, ook als ik al lang weer de school uit ben. Door mijn ervaring kan ik voorbeelden van andere scholen delen en scholen met elkaar in contact brengen. Ik breng een rustige energie, structuur en focus en wat humor op zijn tijd.

Wat mij inspireert

• Een belangrijk inzicht voor mij is de Zone van naaste ontwikkeling (van Lev Vygotsky). Je kunt pas zinvol en betekenisvol leren als je iets leert wat in jouw zone van naaste ontwikkeling zit. Dat betekent dat je voorkennis moet hebben. Iets leren wat je al weet is niet motiverend maar iets wat veel te moeilijk is ook niet. Ik snap nu waarom het voor mij weinig betekenis heeft om een proefschrift over zwarte gaten te lezen, het staat te ver van mijn kennis en ervaring af. Het is dus essentieel op school in te spelen op verschillen tussen leerlingen.

• Ik houd ervan om onderwijskundige literatuur te lezen waarin zowel wetenschappelijke inzichten staan als praktische uitwerkingen, voorbeelden en tips. ‘Toetsrevolutie’ zou ik wat dat betreft zeker aanraden: een boek over formatief handelen op middelbare scholen waar je meteen mee aan de slag kunt en waardoor je ook echt begrijpt waarom formatief handelen zoveel brengt.

• High tech high school in de Verenigde Staten is voor mij een inspirerend voorbeeld van een school die betekenisvol onderwijs aanbiedt: met echte opdrachtgevers, een feedbackcultuur, heterogene groepen, creativiteit en samenwerking.

Contact

geertje@takeastep.nl | 0622424906

Over mij

Voor mij is school vooral een plek waar alle kinderen kunnen ontdekken wie ze zijn, waar ze goed in zijn en waar ze blij van worden. Dit is niet voor alle kinderen vanzelfsprekend. In hoeverre je je optimaal kunt ontwikkelen op school, is nog vaak afhankelijk van het nest waar je uitkomt. Ik vind dat onderwijs juist de grote gelijkmaker zou moeten zijn. 

Ik ben opgeleid als pedagoog en kijk altijd praktisch naar onderwijsvraagstukken: ik wil graag weten hoe iets uitwerkt voor leerlingen en hoe zij het ervaren. Ik krijg dan ook energie van het voeren van gesprekken met leerlingen en hen begeleiden bij het ontwikkelen van hun talenten. “Elk kind heeft talent” is mijn motto. Voorheen werkte ik op een zangschool en gingen we uit van het principe “Iedereen kan zingen”. Mensen kunnen door in een groep te zingen heel snel ervaren dat het mooi klinkt en dat zij er mogen zijn: zo werkt zingen bevrijdend en geeft het plezier en zelfvertrouwen. Deze positieve effecten inspireren mij ook voor het onderwijs. 

Voor Take a Step doe ik projectondersteuning en organisatorische werkzaamheden en kun je me tegenkomen als gespreksbegeleider in panelgesprekken of spelsessies (bijvoorbeeld van We own the school). Ik ben een stressbestendige, loyale sfeermaker, praktisch ingesteld en oplossingsgericht.

Wat mij inspireert

• Luc Dewulf definieert talent als iets waar mensen in op kunnen gaan, waar ze plezier in beleven en mee in een flow kunnen raken. Dit kan samenvallen met capaciteiten die daarbij passen maar dat hoeft niet. Deze beschrijving inspireert mij enorm omdat het betekent dat iedereen talenten heeft en dat het belangrijk is om tijd te besteden aan je talent. Ik ga dan ook Luc Dewulfs training tot talentfluisteraar volgen.

• De serie Klassen heeft mij getriggerd om te zoeken naar wat ik kan bijdragen in het onderwijs. Sarah Sylbing en Ester Gould leggen met Klassen de vinger op de zere plek en laten zien dat er kansenongelijkheid is in ons onderwijs(systeem). Voor kansengelijkheid in het onderwijs wil ik mij hardmaken.

Contact

anne@takeastep.nl | 0630549729

Over mij

Hoe scheppen we de voorwaarden in de school zodat alle docenten met plezier een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van het onderwijs en de school? Mijn uitgangspunt is dat je pas tot diepgaand leren en echte vernieuwing komt wanneer iedereen in de school de ruimte heeft om invloed uit te oefenen. Maar de wijze waarop we gewend zijn onze scholen in te richten – vanuit een formele hiërarchie gebaseerd op boven- en ondergeschiktheid – zit gespreid leiderschap in de weg.  

Hoe kunnen we daar doorbraken in realiseren? 

Samen met leraren en schoolleiders werk ik vol enthousiasme aan deze vraag. Hoe geven we in de praktijk handen en voeten aan een meer gespreide leiderschapspraktijk?

Juist omdat er geen blauwdruk of model is voor gespreid leiderschap, vraagt het om samen onderzoek doen naar hoe het vormkrijgt in een school. Daar help ik bij. In mijn samenwerking met scholen vind ik het van groot belang om de principes van gespreid leiderschap recht te doen, door telkens te kijken wie een bijdrage kan leveren vanuit zijn of haar kwaliteiten, talenten en belangstelling.  

In 2017 schreef ik er samen met Stefan een boek over gespreid leiderschap in het onderwijs. Ook ons podcastkanaal is volledig gewijd aan dit thema, en we spreken scholen en onderzoekers die vormgeven aan de onderliggende principes.

Wat mij inspireert

Inspirerend vind ik:

• The Matrix (1999). Naast de baanbrekende special effects is voor mij vooral de thematiek van de film tijdloos. In hoeverre laten mensen hun vrijheden en mogelijkheden tot verandering inperken door de behoefte aan veiligheid, risicomijding en ogenschijnlijk comfort? De film is nog steeds ontzettend relevant voor het nadenken over verandering en vernieuwing in scholen.

• Het boek The Power Paradox (2016) van Dacher Kelter. Op basis van 20 jaar onderzoek laat Keltner zien dat leiderschap niet betekent het dwingende autocraten via dwang hun wil opleggen aan anderen, maar dat duurzame invloed komt van empathie, dankbaarheid en het vertellen van verbindende verhalen. Stefan en ik maakten er ook een podcast over.

• Dit fantastische interview met Joseph Kessels over de school als laboratorium voor democratische opvattingen. Een gebrekkige leercultuur waarin kritisch denken verdwijnt versterkt de roep om sterk populistische leiders. Joseph houdt een ingetogen en tegelijk krachtig pleidooi voor onderwijs met aandacht voor samenwerken, intrinsieke motivatie en zelfsturing.

Contact

frank@frankhulsbos.nl  |  0643433651 | www.gespreidleiderschap.nl

Over mij

Als trainer en trainingsacteur kom ik overal waar mensen met elkaar een gesprek voeren, van IT-bedrijf tot de dierenbescherming en van architectenbureau tot een school. Mijn drive is het zoeken en laten beleven van succeservaringen in het voeren van gesprekken; niet van afleren, maar van bijleren. Via het waarderende perspectief voel ik mij verbonden met Take a Step.

Als dramadocent van oorsprong voel ik mij in het onderwijs thuis. Ik werk graag en veelvuldig met docenten en schoolleiders die heel gemotiveerd zijn om hun werk te doen, vanuit een bepaalde ideologie of overtuiging. En ik denk ook dat er in het onderwijs nog wat te winnen valt, net als in andere sectoren. We kunnen proberen elkaar zorgvuldiger te complimenteren, niet alleen met ‘goed gedaan’ maar met een ‘gevuld’ compliment waarin je duidelijk maakt dat je aandachtig hebt gekeken naar een persoon en meer hebt gezien dan het resultaat alleen. Ook kunnen we leerlingen meer ruimte geven voor ervaringsgericht leren, bijvoorbeeld gericht op hun talenten (ontdekken) of op het aanbieden van leerstof op een andere manier dan uitsluitend cognitief. Zo wordt leerstof ontwikkelingsstof.

Mijn aanpak is vraaggericht en ervaringsgericht. Ik zorg ervoor dat ik aansluit bij individuele leervragen of casuïstiek en dat er veel tijd en ruimte is om te oefenen zodat eenieder het handelingsrepertoire kan vergroten. Leren gaat het beste in een veilig klimaat en ik vind het dan ook vanzelfsprekend dat ik de voorwaarden schep voor een laagdrempelige en positieve sfeer waarin -bemoedigend- gelachen kan worden.   

Ik ben tevreden als deelnemers na een training concrete inzichten en tips meenemen waar ze meteen mee aan de slag willen gaan èn als er in een enthousiaste sfeer geleerd is: als deelnemers naderhand zeggen: “Ik heb veel geleerd en veel gelachen”.

Wat mij inspireert

• Een film die veel indruk op mij heeft gemaakt is ‘Dead poets society’ waarin een professor studenten aanmoedigt om vrij te denken en hun hart te volgen. Het verhaal is mooi en tragisch en juist daardoor is het voor mij een pleidooi om te genieten van het moment (pluk de dag!)

• In mijn werk maak ik gebruik van het DISC model, waarin vier gedragsstijlen worden getypeerd. Ik gebruik het niet om mensen te doorgronden en in te delen, maar om beter te begrijpen waar de ander behoefte aan heeft.

• Ik heb een Youtube-kanaal waar ik korte video’s deel over gesprekstechnieken, bijvoorbeeld over feedback geven, luisteren en complimenten geven.

Contact

pieterdejagercom@gmail.com |  0651098392 | www.pieterdejager.nl