Met plezier naar je werk

Dit is een derde blog in een reeks over loopbaanvraagstukken. 

Een paar dagen geleden sprak ik met een vriend over werkgeluk. Hij vertelde dat hij zich vaak ‘niet happy’ voelt op het werk, terwijl hij wel heel blij is met zijn baan. ‘Is dat normaal?’, vroeg hij mij. Gelukkig zijn met je baan, maar ongelukkig zijn als je werkt. Deze schijnbare tegenstelling blijkt realiteit voor velen. Het hebben van een betaalde baan maakt gelukkig, zo blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek van het CBS. 91% van de mensen met betaald werk is gelukkig, tegenover 81% van de mensen zonder betaalde baan. Een belangrijk voordeel van werken is dat het leidt tot gevoelens van eigenwaarde. Daarnaast geeft het richting en zin aan het leven. Een nadeel van werk is dat het niet altijd plezierig is om te doen. Mensen blijken op het moment dat zij werken 7 á 8 procent minder geluk te ervaren, dan wanneer zij niet werken (Bryson & MacKerron, 2016). In deze blog verklaar ik deze ‘werk paradox’ en beschrijf ik wat bijdraagt aan meer geluk op de werkvloer.

Hoe kan het dat mensen gelukkig zijn met hun baan, terwijl zij ongelukkig zijn wanneer zij werken? Na ongeveer 23.000 onderzoeken naar geluk, weten onderzoekers steeds beter wat zo’n abstract woord als ‘geluk’ voor mensen concreet betekent. De werk paradox is te verklaren vanuit de twee verschillende betekenissen van het woord geluk. Ten eerste verwijst geluk naar de tevredenheid met een bepaald domein van je leven of je leven als geheel. Ten tweede verwijst geluk naar het ervaren van positieve gevoelens op een bepaald moment (Veenhoven, 2015). De werk paradox kan verklaard worden doordat werk voor velen een belangrijke bron van tevredenheid met het leven is, maar niet altijd leidt tot positieve gevoelens op het moment zelf. Een belangrijke oorzaak hiervan is de prestatiedruk en daarmee gepaard gaande stressgevoelens die mensen ervaren op werk (Bryson & MacKerron, 2016; Engeser & Baumann, 2016). Gelukkig bestaat er ook kennis over de factoren die bijdragen aan het ervaren van meer positieve gevoelens op de werkvloer. In deze blog deel ik er vier.

Stel uitdagende én haalbare doelstellingen

Mensen hebben de behoefte om positieve doelen na te streven. Werk is een manier om in deze behoefte te voorzien. De meest gegeven redenen om bij een werkgever te blijven werken, is dan ook dat het werk interessant en uitdagend is en dat de werkgever doorgroei- en ontwikkelingsmogelijkheden biedt (Bergsma & Schaufeli, 2013). Het stellen van uitdagende, maar haalbare doelstellingen faciliteert de ervaring van ‘flow’. Flow wordt ervaren wanneer mensen hun talenten inzetten om moeilijke taken te volbrengen. Momenten van flow zijn (achteraf) te herkennen als de momenten waarop je de tijd uit het oog verliest, geconcentreerd werkt en volledig opgaat in wat je doet. Flow leidt niet alleen tot goede prestaties, maar ook tot geluksgevoelens op de werkvloer. Hoe belangrijker de doelstelling voor je is, hoe groter de kans dat je flow zult ervaren (Engeser & Baumann, 2016).

Werk af en toe vanuit huis

Als je werk(gever) je deze mogelijkheid biedt, werk dan af en toe eens vanuit huis. Thuiswerken blijkt voor twee keer zo veel geluksgevoelens te zorgen in vergelijking met niet thuiswerken. Daarnaast zijn mensen die vanuit huis werken productiever en meer tevreden met hun baan, waardoor zij minder snel geneigd zijn ontslag te nemen. Belangrijk: weet wel wanneer je werkt. Als je vanuit huis werkt is de verleiding vaak groot om langer door te werken. Uit onderzoek blijkt dat mensen die op doordeweekse dagen tussen 6 uur ’s ochtends en 6 uur ’s avonds werken meer geluk ervaren tijdens het werken, dan mensen die voor 6 uur ’s ochtends, na 6 uur ’s avonds of in het weekend werken (Bryson & MacKerron, 2016).

Zoek anderen op

Hoewel thuiswerken voordelen heeft, heeft het werken met collega’s dat ook. Een gezellige werksfeer en de mogelijkheid om met elkaar te praten, blijkt een grote impact te hebben op het ervaren geluk op de werkvloer. Deze impact is zelfs zo groot, dat de werk paradox er in veel gevallen door verdwijnt. Mensen ervaren dan net zo veel geluk op het werk als thuis (Bryson & MacKerron, 2016). Specifiek blijken sociale steun en feedback op prestaties belangrijke bronnen van geluk op de werkvloer. Mensen die sociale steun en feedback ontvangen zijn enthousiaster, gemotiveerder en minder gestrest, dan mensen die dit niet ontvangen (Bergsma & Schaufeli, 2013).

Sta stil bij de voordelen van werken

Mensen die hun baan kwijtraken ervaren een structurele daling in hun geluksniveau. Hun geluksniveau is pas weer op het oorspronkelijke niveau, wanneer zij een nieuwe baan gevonden hebben. Dit is bijzonder, omdat onderzoek naar geluk leert dat het geluksniveau van mensen normaal gesproken relatief snel herstelt na veranderingen (Bryson & MacKerron, 2016). Dit leert dat we dankbaar mogen zijn voor het hebben van werk. En dan heb ik het nog niet eens over de financiële voordelen. Dankbaarheid is een positieve emotie die gemakkelijk op te roepen is door reflectie (Nezlek, Newman & Thrash, 2016). Tip; Neem op het werk (of daarbuiten) af en toe even de tijd om stil te staan bij wat jij waardeert aan jouw baan.

Bronnen

• Bergsma, A. & Schaufeli, W. (2013). Positieve psychologie in organisaties. In E. Bohlmeijer, L. Bolier, G. Westerhof & J.A. Walburg. Handboek positieve psychologie. Theorie, onderzoek, toepassingen. Amsterdam: Uitgeverij Boom.
• Bryson, A. & MacKerron, G. (2016). "Are you happy while you work?." The Economic Journal.
• Engeser, S., & Baumann, N. (2016). Fluctuation of flow and affect in everyday life: A second look at the paradox of work. Journal of Happiness Studies, 17(1), 105-124.
• Nezlek, J. B., Newman, D. B., & Thrash, T. M. (2016). A daily diary study of relationships between feelings of gratitude and well-being. The Journal of Positive Psychology, 1-10
• Veenhoven, R. (2015). Social conditions for human happiness: A review of research. International Journal of Psychology, 50(5), 379-391.