Coornhert Gymnasium

Op naar een kern-keuzerooster

Het Coornhert Gymnasium in Gouda heeft een paar jaar geleden in het toenmalige schoolplan gesteld dat ze het eigenaarschap van de leerling wilden sterken en meer maatwerk mogelijk wilden maken. Doel is om de leerling meer regie te geven op het eigen leerproces. Een belangrijke stap in deze was de wijziging van het rooster, waarbij leerlingen meer keuzevrijheid hebben binnen bepaalde kaders. Een uitdagend proces om met zo’n 80 docenten en onderwijsondersteunend personeel tot een gezamenlijke interventie te komen. Op het moment dat wij bij de school betrokken raakten konden de meeste mensen zich wel aardig vinden in de richting van de school, maar waren er nog een hoop verschillende perspectieven op hoe deze uitgangspunten te vertalen naar de praktijk. In een jaar tijd hebben we samen met het hele team toegewerkt naar een nieuw rooster dat in het schooljaar 2019-2020 van start is gegaan.

Kenmerken van het rooster

Het rooster maakt een onderscheid tussen kern- en keuzelessen. Een kernlessen duurt 80 minuten en bevat die vakkennis en vaardigheid die je voor alle leerlingen in de context van een vaste klas aan wilt bieden. Een keuzeles duurt 40 minuten en hier worden die dingen aangeboden die je juist liever met een kleine groep leerlingen die extra geïnteresseerd zijn, extra talentvol zijn of juist wat extra aandacht nodig hebben kunt behandelen. Alle vakken hebben minimaal 25% van hun lestijd ‘verplaatst’ naar keuzetijd. In dit filmfragment op de site van het Coornhert vertellen ze meer over de invulling van het rooster.

Belangrijke processtappen

Er valt veel over het proces te zeggen, maar we lichten graag een paar zaken uit:

• Wat allereerst heeft geholpen is om de gesprekken uit het eens/oneens te trekken. Docenten kunnen vaak goed verwoorden wat ze wel - en vaak nog beter - wat ze niet willen. Daardoor komen gesprekken niet verder dan een soort monologen die naast elkaar bestaan. Door collega’s te vragen om bij concrete roostervoorstellen aan de geven waar ze enthousiast van worden en waar ze zich zorgen over maken, ontstaat er niet alleen een meer verbindend gesprek, waaruit je de input mee kunt nemen in het aanscherpen van het ontwerp.
• Ook hebben we een procesgroep in het leven geroepen. Een groep bestaande uit vijf collega’s uit het team en twee leden van de schoolleiding. We merkten dat er gaandeweg het proces en zeker op het moment dat er moeilijkere beslissingen genomen moesten worden de schoolleiding een beetje tegenover het team kwam te staan. Door in een combinatie van docenten en schoolleiders stil te staan bij wat gebeurt er, hoe zitten mensen erin, wat vraagt aandacht en wat zou een logische volgende stap zijn in het proces, doorbraken we deze dynamiek.
• Al best ver in het jaar (rond maart) waren we nog steeds niet helemaal uit het fijne ontwerp van het rooster. We hebben toen een bijeenkomst georganiseerd voor alle sectieleiders. We hebben hen gevraagd om na te denken over wat ze vanuit hun vak heel graag in de keuzetijd aan zouden willen bieden. Op basis van dit gesprek ontstond hernieuwd enthousiasme om de keuzetijd vorm te gaan geven. Collega’s inspireerden elkaar met leuke ideeën. ‘Eindelijk de kans om een boekclub met een groepje enthousiaste leerlingen te starten’ ‘Ik kan mooi een masterclass sterrenkunde aan gaan bieden’ etc. Ook vroegen we ieder van hen welke stap ze het aankomende schooljaar op basis van alle voorgaande gesprekken haalbaar achtte. Wij gingen er een beetje vanuit dat een heel nieuw aangepast rooster invoeren niet meer zou lukken. Interessant was door iedereen te laten formuleren wat ze mogelijk achtten er na het rondje een soort unaniem gevoel ontstond van ‘We willen dit gewoon gaan doen, we moeten het gaan proberen en gaan het dan samen gaandeweg beter maken’.